ลิง

ลิง จัดอยู่ในไฟลัมสัตว์มีแกนสันหลัง ชั้นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม จัดอยู่ในอันดับ Primates ลักษณะท่าทางคล้ายคน (คนจัดอยู่ในอันดับ Primates) ตีนหน้าและตีนหลังใช้จับเกาะได้ ที่มีหาง เช่น วอก (Macaca mulatta) ที่ไม่มีหาง เช่น กอริลลา (Gorilla gorilla).
กลุ่มลิง

• ลิงโลกเก่า คือ ลิงทางซีกโลกตะวันออกแถบทวีปเอเชียและทวีปแอฟริกา ไม่มีหาง มีพัฒนาการของนิ้วหัวแม่มือให้หันเข้าหากัน เพื่อช่วยในการจับสิ่งของ มีฟันกราม 2 ซี่ เช่นเดียวกับมนุษย์ และมีความสามารถในการมองเห็นได้ดีมาก อาจเป็นบรรพบุรุษของเอป (Ape) มีภาษาของมันเอง ลิงโลกเก่านั้นมีอยู่หลายชนิด เช่น ลิงแสม ลิงบาบูน และลิงแมนดริล

• ลิงโลกใหม่ คือ ลิงที่พบทางแถบอเมริกาใต้ อาศัยอยู่บนต้นไม้ มีหางยาว และสามารถใช้หางช่วยในการยึดเหนี่ยว สมองในส่วนของประสาทที่เกี่ยวกับการมองเห็นพัฒนาการขึ้นอย่างเด่นชัด มีฟันกราม 3 ซี่ ลิงโลกใหม่ที่พบ ได้แก่ ลิงแมงมุม ลิงฮาวเลอร์ ลิงคาปูชิน และลิงคูรูกูลิส

ลิงในประเทศไทย
เมืองไทยมีลิงอยู่ 5 ชนิด คือ ลิงเสน ลิงกัง ลิงแสม ลิงไอ้เงี้ยะ และลิงวอก

กวาง

        กวางจัดว่าเป็นฯสัตว์ที่มีความสำคัญชนิดหนึ่งในบรรดาสัตว์ที่มีกีบ เคี้ยวเอื้องและมีเขาผลัดได้ กวางมีจุดเด่นที่ไม่เหมื่อนใครคือเป็นสัตว์ที่ผลัดเขาได้ในเพศผู้ ยกเว้นกวางเรนเดียร์ที่เพศเมียมีเขาผลัดได้ด้วยเช่นกัน มีบางชนิดที่มีขนาดเล็กและมีเพียงเขี้ยวยาวเท่านั้นได้แก่ ชะมดเซ็ค ( Musk Deer ) ซึ่งมีอยู่ในทวีปเอเซียกลาง ในขณะที่เก็งมีเขาผลัดได้ที่ค่อนข้างสั้นและมีเขี้ยวยาวออกมาจากกรามบน

            ในโลกนี้มีกวางอยู่โดยทั่วไป ยกเว้นในทวีปแอฟริกากลางและใต้เท่านั้นที่ไม่มีกวาง กวางที่มีขนาดใหญ่ที่สุดนั้นได้แก่กวางมูสอลาสก้าซึ่งมีน้ำหนักมากกว่า 1 ตันเลยทีเดียว กวางชนิดนี้มีเขาผลัดได้ที่กิ่งของมันแผ่เป็นใบกว้างถึง 2เมตร นับจากข้างหนึ่งไปยังอีกข้างหนึ่งของกิ่งเขา นอกจากนั้นในบรรดกวางทั้งหมดประมาณ 40 ขนิดที่มีในโลกนั้นกวางอเมริกาใต้ปูดู ( Pudu ) นับเป็ฯกวางที่มีขนาดเล็กที่สุด และเนื่องจากกวางเป็ฯสัตว์ที่มีเขาสง่าและสวยงาม ดังนั้นมันจึงถูกล้าอย่างกว้างขวางทั่วโลก จนทำให้ในปัจจุบันมีหลายชนิดที่สูญพันธุ์ไปแล้ว เช่น สมันในประเทศไทยเป็นต้น

           การจัดกลุ่มหรือ Taxonomic Classification ในวงศ์ของกวางซึ่งก็คือ Cervidae นั้นแบ่งออกได้อีกเป็น 4 ตระกูล ( Sub - family) 17 ประเภท ( Genus or genera ) 40 สายพันธุ์ (Species ) และอีกประมาณ 200 ชนิด สัตว์ในวงศ์กวางเกือบทุกชนิดนั้นเพศผู้จะมีเขาผลัดได้ (antlers ) ซึ่งมีลักษณะเป็นกระดูกที่งอกออกมาจากกะโหลกศีรษะโดยอยู่ได้เพียงชั่งคราวก่อนที่จะหลุดไปในแต่ะละปีลักษณะที่พิเศษนี้เองที่ทำให้ต้องแบ่งแยกสัตว์พวกนี้ออกมาจากวงศ์ Bovidae

• Muntiacinae (Muntjakl ) คือ พวกเก้ง ซึ่งมี 2 genera
• Moschinac ( Musk Deer ) เป็นพวกชะมดเซ็ค มี 2 genera
• Odocoileinae ( American Deer ) กวางอเมริกา มี 9 genera
• Cervinae ( Eurasian Deer ) กวางยุโรปเอเซีย มี 4 genera

        แต่ถ้าหากว่าพิจารณาจากลักษณะภูมิอากาศของโลกเป็นสำคัญ สามารถที่จะแบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่มใหญคือ กวางเมืองหนาว พบได้ในทวีปยุโรป ทวีปอเมริกาเหนือ ทวีปเอเซียตอนเหนือ และกวางเมืองร้อน ( Tropical Deer ) ซึ่งส่วนใหญ่พบที่ทวีปเอเซียตอนกลางและเอเซียตอนใต้

1. กวางเมืองหนาว

1.1 กวางแดง (Cervus elephus ) หรือ Red Deer

พบมากที่ทวีปยุโรปตอนกลาง มีลักษณะที่ลำตัวเป็นสีแดง - น้ำตาลที่สวยงาม เป็นสัตว์ที่สามารถวิ่งได้เร็วมาก และชอบวิ่งในที่โล่ง ๆ ได้อย่างรวดเร็วและทนทานนานมากมันจึงมี ขายาว คอยาว และมีสายตา จมูกและหูที่สามารถมองเห็น และกลิ่นได้ดี และได้ยินเสียงที่ค่อนข้างไวมาก ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงขนาดเล็กประมาณ 6 - 10 ตัว หรืออยู่เป็นฝูงใหญ่ 50 ตัว เพื่อที่จะกระโจนหนีศรัตรูได้เร็ว และในช่วงฤดูหนาวกวางจะมีการผลัดขนเป็นสีเทา - น้ำตาลอย่างรวดเร็ว และเป็นช่วงที่ลูกกวางก็เริ่มเปลี่ยนสีขนไปเป็นสีน้ำตาลอ่อน โดยตลอดแนวลำตัวมีจุดสีขาวแต่เมื่ออากาศหนาวก็จะเปลี่ยนเป็นสีแดง - น้ำตาลทั่วตัว และในขณะเดียวกันนี้เองที่กวางเพศผู้ที่เจริญวัยเป็นหนุ่มเต็มที่จะมีเขาที่แตกกิ่งสง่า และสวยงาม ในยุโรปและอังกฤษจึงมักเรียกว่า กวางแดงอีกชื่อหนึ่งว่าโนเบิลเดียร์ ซึ่งหมายถึงกวางชั้นสูงหรือคิง ออฟ เดอะ ฟอเรสต์ ซึ่งหมายถึงเจ้าป่า อันเป็นการแสดงถึงความสง่างามของกวางชนิดนี้นั่นเอง

1.2 กวางฟอลโล ( Dama dama ) หรือ กวางฟอลโล Fallow Deer

เป็นกวางที่มีถิ่นกำเนิดอยู่ในบริเวณยุโรปตอนใต้และเอเชียไมเนอร์ เป็นกวางที่ขี้ตื่นตกใจง่ายกว่ากวางชนิดอื่น ๆ มีลักษณะสีเทา - น้ำตาลเป็นพื้น มีจุดสีขาวตามลำตัวและแนวกลางหลังมีสีน้ำตาลเข้มจากบริเวณหัวไหล่ไปจนถึงสะโพกและโคนหาง กวางชนิดนี้มีหางยาวคือประมาณ 30 เซนติเมตร ในฤดูหนาวจุดขาวๆ เหล่านี่จะเลื่อนหายไปแทบจะมองไม่เห็น เขาของกวางฟอลโลมีลักษณะที่ไม่เหมื่อนกวางชนิดอื่น ๆ คือที่ส่วนยอดจะเป็นแผ่นหรือแผงและไม่มีกิ่งแตกออกมามากเหมือนในกวางชนิดอื่น ๆ เขาเทียนของกวางชนิดนี้มีขนาดเล็กคือยาวประมาณ 10 เซนติเมตร ในปีต่อมาก็ยังคงเล็กเช่นเดิม แต่เริ่มมีกิ่งแยกออกมาเล็กน้อย เมื่อมีอายุมากขึ้นส่วนปลายของเขาจะแผ่เป็นแผ่นหรือแผงคล้ายอุ้งมือ โดยเฉพาะเมื่ออายุ 7 - 8 ปี สำหรับกิ่งเล็ก ๆ ที่แยกออกมาจากลำเขาหลักนั้นโดยทั่วไปจะมีถึง 15 กิ่งที่ออสเตรเลียเคยมีรายงานว่ามีมากถึง 30 กิ่ง

1.3 กวางเอลก์หรือวาปิติ ( Cervus canadensis )

มีถิ่นกำเนิดที่ทวีปอเมริกา กวางวาปิติกินหญ้าค่อนข้างมากเมื่อเปรียบเทียบกับกวางแดงชอบอาศัยอยู่ในพื้นที่ทุงหญ้าเปิด บริเวณคอจะมีขนาดใหญ่เท่า ๆ กัน มีลักษณะสีเทา - เหลืองอ่อน โดยบริเวณมีสีน้ำตาลเข้มในเพศผู้จะมีสีจางกว่าเพศเมีย เขากวางวาปิติจะมีกิ่งแตกออกถึง 6 กิ่งเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากตัวมีขนาดใหญ่มากจึงทำให้มีเขาใหญ่ และมีน้ำหนักมากกว่ากวางแดง กล่าวคือ ถ้าเป็นเขาแข็งเต็มที่อาจมี่น้ำหนักมากถึง 14 กิโลกรัม จะมีพฤติกรรมเหมือน ๆ กับกวางแดง

1.4 กวางเรนเดียร์ ( Rangifer tarandas ) Reindeer

มีถิ่นกำเนิดอยู่ทางยุโรปแถบเหนือคือจากบริเวณรับเซียตอนเหนือไปจนถึงมองโกเลียตอนใต้ ซึ่งเป็นบริเวณใกล้ขั้วโลกเหนือ เป็นกวางชนิดเดียวที่คนทั่วไปรู้จัก เพราะเกี่ยวข้องกับเทศกาลคริสมาส สีขนมีลักษณะน้ำตาลเทาไปจนถึงขาวทั้งตัวโดยใต้ท้งองมีสีขาวและสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงสีได้ตามฤดูกาล อุปนิสัยชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง ชอบเล็มกินไลเคนหรือเห็ดราที่ขึ้นตามดคนต้นหรือลำต้นไม้ หรือแม้แต่ไข่นกก็ยังกินได้ ส่วนในฤดูร้อนกวางเรนเดียร์ขอบที่จะอยู่ที่ราบเชิงเขา ส่วนในฤดูหนาวชอบอยู่ในป่า

1.5 กวางมูส ( Moschus moschiferus ) Moose

มีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียกลางและเอเชียตะวันอออกเฉียงเหนือสำหรับกวางชนิดนี้ที่มีอยู่ในธรรมชาตินั้นกำลังจะสูญพันธุ์ เพราะมีการล่าเพื่อเอาน้ำมันมันที่มีกลิ่นฉุนจากบริเวณต่อมี่ส่วนช่องท้องของตัวผู้ไปใช้เป็นสวนผสมของหัวน้ำหอม ลักษณะทั่วไปของกวางมูส มีขนตามตัวยาวและแข็งสีจะเปลี่ยนไปตามฤดูกาล ตั้งแต่น้ำตาลถึงดำ อุปนิสัยชอบสันโดษ หรืออยู่รวมฝูงไม่เกิน 2 - 3 ตัว มีความปราดเปรียวมาก ขี้ขลาด และระแวงภัยอยู่ตลอดเวลา ชอบออกหากินในช่วงเช้าและเย็น สามารถกินพืชไม้มากกว่า 90 ชนิดเป็นอาหาร ชอบอาศัยอยู่ในป่าทึบ

2. กวางเมืองร้อน

2.1 กวางม้าหรือกวางป่า ( Cervus unicolor ) Sambar Deer

มีถิ่นกำเนิดที่ทวีปเอเชีย คือ อินเดีย มาเลเซีย สุมาตรา จัน ไต้หวัน ไทย ลาว เขมร และพม่า ลักษณะทั่วไปมีสันำตาลเข้ม ขนสั้นและหยาบ ขนส่วนล่างของหางมักจะมีสีขาว หางยาวประมาณ 25 เซนติเมตร จะมีเขาเฉพาะในเพศผู้ อุปนิสัยชอบกินหญ้าและลูกไม้ต่างเป็นอาหาร หรืออาจกินใบไม้บ้าง ชอบออกหากินในเวลากลางคืน และชอบอยู่กันเป็นคู่หรือเป็นฝูงเล็ก ๆ 5 - 6 ตัว มักออกหากินดินโป่งเป็นอาหารเสริม ลักษณะรูปร่างมีขนาดค่อนข้างใหญ่ จึ่งน่าจะให้ผลผลิตที่มากและยังเป็นกวางที่เหมาะสมที่จะนำมาเลี้ยงในเชิงพาณิชย์ และเหมาะสมกับสภาพอากาศในเมืองไทย

2.2 เนื้อทราย( Cervus porcinus ) Indochinese Hog Deer

เป็นสัตว์ป่าขนาดกลาง เป็นกวางที่มีเขาเฉพาะในเพศผู้ และผลัดเปลี่ยนเขาทุกปี เขาของเนื้อทรายจะมีลักษณะคล้ายกับเขากวางม้า แต่สามารถที่จะจำแนกความแตกต่างได้จากขนาดของกะโหลกและเขา หรือสังเกตจากกิ่งของเขาเนื้อทราบซึ่งจะทำมุมเป็นแหลมกับลำเขา ในขณะที่เขากวางม้าจะมนกว่าและเป็นรูปตัวยู ลักษณะสีขนมีสีน้ำตาลหรือสีน้ำตาลแกมแดงและในบางตัวมีจุดสีขาวจาง ๆ ที่ลำตัวด้วย ขนาดเขาจะเล็กกว่ากวางม้าประมาณ 1 เท่า อุปนิสัยชอบอาศัยอยู่ตามทุ่งหญ้าและป่าโป่ง ไม่ชอบอยู่ตามป่าเขาสูง มักกัมหัวต่ำเวลาวิ่งมุดไปในพงหญ้า ไม่ชอบกระโจนหรือกระโดด หากินตามลำพัง ในปัจจุบันหาพบได้ยากมากในป่าธรรมชาติ แต่มีการเพาะเลี้ยงตามสวนสัตว์ของรัฐบาลและเอกชนหลายแห่ง

2.3 ละมั่ง ( Cervus eldi ) Eld's Deer

มีลักษณะเป็นกวางที่มีรูปร่างสูงเพรียวลม และมีขนาดเล็กกว่ากวางม้าเล็กน้อย ในตัวผู้จะมีการผลัดเขาได้และเปลี่ยนเขาทุกปี เขาละมั่งจะไม่เหมือนกวางชนิดอื่น โดยละเขาหลักจะทำมุมฉากกับส่วนฐานเขาที่ตั้งตรงขึ้นมาจากกะโหลกศีรษะ และมีกิ่งต่อเนื่องตรงมาข้างหน้าโดยทำมุมแหลมกับใบหน้าเรียกว่ากิ่ง สำหรับลำเขาหลักนั้นก็จะเหยียดตรงไปด้านหลังก่อนที่จะโค้งงอขึ้น โดยส่วนปลายแยกออกคล้ายนิ้วมือที่กางออกเต็มที่ ลักษณะสีขนมีสีน้ำตาบคล้ายกวางม้าแต่สีอ่อนกว่า จนบางครั้งมองดูคล้ายน้ำตาลแดง มีลักษณะอุปนิสัยชอบอยู่ตามป่าโป่งทั่วไป ยกเว้นภาคใต้ของประเทศไทย ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูง ขนาด 6 -10 ตัว ปกติตัวผู้จะแยกตัวไปหากินตามลำพัง และจะเข้ารวมฝูงในช่วงการผสมพันธุ์ ละมั่งพบได้ในประเทศไตหวัน กัมพูชา ลาว เวียดนาม พม่า และไทย แต่ในป่าธรรมชาติในประเทศไทยพบได้ยากมากแต่จะพบตามสวนสัตว์ที่มีอยู่หลายแห่งในประเทศ

2.4 เก้งธรรมดา ( Muntiacus muntiacus feael ) Fea's Barking Deer

เป็นสัตว์ป่าขนาดเล็ก มีเขายาวจากหัวถึงลำตัวประมาณ 90 -105 เซนติเมตร หางยาว 17 -19 เซนติเมตร ความสูงถึงไหล่ประมาณ 50 -65 เซนติเมตร น้ำหนัก 20 -24 กิโลกรัม เป็นกวางที่มีเขาในเฉพาะเพศผู้ เป็นเขาที่มีการผลัดเปลี่ยนในทุกปี เขามีขนาดเล็กและสั้น แต่ละข้างแตกเป็นกิ่ง 2 กิ่ง ดดยแตกไปข้างหน้า 1 กิ่ง ส่วนลำเขาไม่มีการแตกกิ่งก้าน เวลาดูคล้ายลำเขายาวและมีหนังหุ้มตรงฐานเขาซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของกะโหลกศีรษะตัวโตเต็มที่มีเขี้ยวโค้งยื่นยาวออกมานอกริมผีแากลำตัวมีขนสั้น ด้านบนเป็นสีน้ำตาลแกมแดง ด้านท้องมีสีจากกว่า ขนด้านล่างของหางมีสีขาว

อุปนิสัย ส่วนใหญ่หากินในเวลากลางวันตั้นแต่เช้าถึงเย็น บางพื้นที่หากินและพักผ่อนสลับกันทั้งวันชอบกินใบไม้และลูกไม้เป็นอาหาร โดยเฉพาะลูกมะขามป้อม มะกอกป่า สมอ กระบก และส่าน กินดินโป่งด้วย ขอบอาศัยอยู่ตามลำพัง หรือเป็นคู่ในช่วงผสมพันธุ์ ช่วงฤดูผสมพันธุ์ คือต้นฤดูหนาวตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงพฤษภาคม บางพื้นที่ผสมพันธุ์ได้ตลอดทั้งปี ตั้งท้องนาน 6 เดือน ตกลูกครั้งละ 1 ตัว อายุยืนประมาณ 10 ปี หรือมากกว่า

การกระจายพันธุ์ พบอยู่แถบทวีปเอเซีย คือ ประเทศศรีลังกา อินเดีย เนปาล จีน ลาว กัมพูชา เวียดนาม พม่า มาเลเซีย สุมาตรา บอร์เนียว ชวา และไทย พบทั่วไปโดย เฉพาะในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ภูกระดึง ฯลฯ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ห้วยขาแข้ง ภูเขียวเป็นต้น

2.5 เก้งหม้อ ( Muotiacus feael ) Fea's Barking Deer

เป็นสัตวที่มีขนาดเล็ก ความยาวจากหัวถึงลำตัวประมาณ 88 เซนติเมตร หางยาว 10.3 เซนติเมตร หูยาว 7.6 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 122 กิโลกรัม เป็นฯกวางที่มีเขาเฉพาะเพศผู้ และผลัดเปลี่ยนเขาทุกปี สีขนด้านบนลำตัวเป็นสีน้ำตาลดำ ด้านท้องมีขนสีน้ำตาลปนขาว บริเวณใบหน้ามีขนสีน้ำตาลดำมองดูคล้ายมงกุฏ หางด้านบนมีขนสีน้ำตาลดำ ด้านล่างมีขนสีขาวมองสะดุดตา

อุปนิสัย เก้งหม้อ อาศัยอยู่ตามป่าดงดิบเขาสูงชอบอาศัยอยู่ตามลำพัง ยกเว้น ช่วงฤดูผสมพันธุ์ จึงจะอยู่เป็นคู่ ตามปกติมักจำกัดถิ่นที่อาศัยและหากินเฉพาะในป่าดงดิบ บางครั้งก็ลงมาหากินในป่าลุ่มต่ำชอบกินยอกไม้ ใบไม้ ลูกไม้ เครือเถา ช่วงฤดูผสมพันธุ์ตั้งแต่เดือนมิถุนายน - กันยายน ตั้งท้องนาน 6 เดือน ตกลูกปกติครั้งละ 1 ตัว ปัจจุบันเก้งหม้อหายากมากในป่าธรรมชาติ จึงจัดเป็นสัตว์สงวนชนิดหนึ่ง

2.6 สมัน ( Cervus schomburlki ) Schomburgk's Deer

เป็นสัตว์ป่าประเภทกวางที่มีขนาดค่อนข้างใหญ่และไม่มีรายละเอียดมากนัก เพราะได้สูญพันธุ์ไปจากประเทศไทยและโลกแล้ว เป็นสัตว์ที่พบในประเทศไทยแห่งเดียวชอบอาศัยอยู่ตามทุ่งหญ้า ทุ่งโล่งซึ่งเป็นที่ราบลุ่ม โดยเฉพาะที่ราบลุ่มภาคกลางแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ชอบรวมกันเป็นฝูงเล็ก ช่วงฤดูน้ำหลากชอบหลบไปอยู่ตามที่ดอน จึงถูกมนุษย์ล่าไป จนสูญพันธุ์

2.7 กวางดาว ( Axis axis ) Chital

กำเนิดในประเทศอินเดียและศรีลังกา นำเข้ามาเลี้ยงตามสวนสัตว์ในประเทศไทยตั้งแต่ครั้งสมัยรัชกาลที่ 5 ตัวผู้มีความสูงวัดที่ไหล่ 84 - 86 เซนติเมตร น้ำหนักเต็มที่ 80 - 100 กิโลกรัม ตัวเมียสูง 75 เซนติเมตร น้ำหนัก 50 -60 เซนติเมตร หากมองดูที่รูปร่างจะคล้ายกับเนื้อทราบมากเพราะเตี้ยและน้ำหนักไม่มาก สีของกวางดาวเป็นพื้นสีน้ำตาล ตลอดลำตัวถึงกลางหลังมีจุดขาวอยู่ทั่วไปจึงมองดูสวยงามมาก ที่บริเวณลำคอสีน้ำตาลอ่อนและส่วนขาหลังก็เช่นกัน เขากวางดาวเพศผู้จะคล้ายกับกวางม้าแต่มีขนาดเล็กกว่า กวางดาวชอบอยู่เป็นฝูง ขนาดประมาณ 20 ตัวขึ้นไปช่วงฤดูฝนผสมพันธุ์เพศผู้จะดุร้ายมาก ชอบต่อสู้กันจนกว่าจะสามารถครองฝูงตัวเมียได้ บางครั้งสู้กันถึงตายก็เคยปรากฏ ระยะอุ้มท้อง 234 วัน ตกลูกครั้งละ 1 ตัว

การเลี้ยงเพื่อการผลิตเนื้อและเขากวางอ่อน

         กวางรูซา (Cervus timorensis ) Rusa Deer กวางรูซาเป็นกวางที่มีถิ่นกำเนิด ณ. เกาะชวา ของประเทศอินโดนีเชีย เป็นกวางขนาดกลาง เพศผู้สูง 110 เซนติเมตร วัดที่ไหล่ น้ำหนัก 65 - 95 กิโลกรัม สีขนเป็นสีน้ำตาลทั่วตัว บริเวณใต้คอและใต้ท้องสีน้ำตาลอ่อน กวางรูซาถือว่าเป็นญาติทางสายเลือดที่ใกล้ชิดกับกวางม้า ดังนั้นจึงสามารถผสมข้ามพันธุ์ได้ กวางรูซามีเขาที่ได้ขนาดพอดี ๆ คืออยู่ในระดับกลาง ๆเขาจะโตเต็มที่เมื่ออายุ 8 ปี เขาอ่อนน้ำหนักประมาณ 1.5 -2.0 กิโลกรัม เมื่ออายุ 3 ปี แต่อาจสูงถึง 4 กิโลกรัมเมื่ออายุ 8 ปี หากได้รับการเลี้ยงดูอย่างถูกต้อง

           เนื่องจากกวางรูซาเป็นกวางที่นำเข้ามาจากเกาะนิวคาลิโดเนีย ดังนั้นจึงสามารถนำมาเลี้ยงได้โดยไม่มีปัญหาในด้านกฏหมายแต่อย่างใด จากการสังเกตพบว่ากวางรูซาที่เข้ามาอยู่ในประเทศไทยมักผสมพันธุ์ประมาณเดือนพฤศจิกายน ระยะตั้งท้อง 251 วัน น้ำหนักแรกคลอดประมาณ 3 - 5 กิโลกรัม ในฤดูผสมพันธุ์กวางพ่อพันธุ์จะดุร้ายชอบกวิดกันเองเพื่อครอบครองฝูงตัวเมีย กวางรูซาชอบอยู่กันเป็นฝูงขนาดใหญ่ บางครั้งถึง 100 ตัว จึงทำให้ง่ายในการดูแลจัดการ จึงเป็นพันธุ์กวางที่เหมาะสมในการเลี้ยงเพื่อผลิตเนื้อและเขากวางอ่อน

         เนื้อกวางและเขากวางอ่อนนับเป็นผลิตผลหลักของการทำฟาร์มในนิวซีแลนด์ สำหรับการทำฟาร์มกวางในประเทศทางทวีปเอเซีย ได้แก่ จีน เวียดนาม ไตัหวัน และรัสเซีย นั้นส่วนใหญ่จะมุ่งด้านการผลิตเขากวางอ่อนเป็นหลักโดยการผลิตเนื้อกวางเป็นเพียงผลพลอยได้เมื่อมีการคัดทิ้งหรืออุบัติเหตุเท่านั้น จึงอาจพอที่จะสรุปเป็นเบื้องต้นว่า การผลิตกวางในบรรดาประเทศในเขตอบอุ่นหรือเขตหนาวนั้นมุ่งผลิตเนื้อกวางโดยมีเขากวางอ่อนเป็นผลิตผลพลอยได้ ในขณะที่ประเทศในเขตร้อนและทวีปเอเซียนั้นมุ่งเขากวางอ่อนเป็นหลัก

      สำหรับการเลี้ยงในประเทศไทยนั้น คนไทยเชื้อสายจีนดูจะคุ้นเคยกับการใช้เขากวางอ่อนมากกว่า ทั้งนี้เพราะเห็นพ่อ แม่ ปู่ย่าตายาย ใช้กันอยู่เป็นประจำ จึงทำให้เกิดความเชื่อถือต่อ ๆ กันมา ในส่วนของคนไทย ทั่ว ๆ ไป นั้นมักคุ้นเคยกับการบริโภคเนื้อกวางอ่อนมากกว่า ดังจะเห็นได้จากร้านอาหารป่าที่เป็นที่นิยมของผู้บริโภคทั่วไป แต่อุปสรรคสำคัญที่ทำให้ความนิยมนี้ลดลงน่าจะมาจากความจริงที่ว่า ในระยะ 5 - 10 ปีมานี้ ร้านอาหารเหล่านี้จะหาซื้อเนื้อกวางอ่อนมาประกอบอาหารบริการลูกค้านั้นนับว่าหาได้ค่อนข้างยาก อันเนื่องมาจากจำนวนกวางในป่าถูกล่าจนลดน้อยลงไปมาก และนอกจากนั้นกระแสอนุรักษ์ธรรมชาติและสัตว์ป่าที่ส่งสัญญาณเตือนไปทั่วทุกหนทุกแห่งในสังคมประกอบกับที่มีการบังคับใช้กฏหมายอย่างเข้มงวดมากยิ่งขึ้น รวมทั้งการเสนอข่าวในเชิงตรวจสอบจากสื่อมวลชนที่เป็นไปอย่างกว้างขวางและต่อเนื่อง จึงทำให้การซึ้อขายเนื้อกวางซึ่งส่วนใหญ่ลักลอบล่าจากในป่าลดน้อยลงไป ทางเลือกที่เหลืออยู่ในขณะนี้จึงหนี้ไม่พ้นการทำฟาร์มกวางขึ้นมาเพื่อสนองความต้องการดังกล่าว และในขณะเดียวก็เป็นการช่วยเสริมงานด้านการอนุรักษ์ไปในตัวด้วย

Panda

     

   คนไทยนิยมเรียกหมีแพนด้า เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมซึ่งปัจจุบันจัดอยู่ในวงศ์หมี (Ursidae) ถิ่นอาศัยอยู่ทางตอนใต้ของสาธารณรัฐประชาชนจีน อาหารโปรดของแพนด้ายักษ์คือไผ่ นอกนั้นจะเป็นหญ้าชนิดอื่น ๆ ลักษณะเฉพาะของแพนด้ายักษ์คือมีขนสีดำรอบดวงตา,ใบหู, บ่า และขาทั้งสี่ข้างประกอบด้วยขนสีขาว

     ปัจจุบันแพนด้ายักษ์เป็นหนึ่งในสัตว์สายพันธุ์ที่ใกล้สูญพันธุ์มากที่สุดสายพันธุ์หนึ่งของโลก ตามรายงานล่าสุด มีแพนด้าที่เลี้ยงในกรงเลี้ยง 239 ตัวอยู่ในจีน และอีก 27 ตัวอยู่ในต่างประเทศ มีการคาดการณ์ไว้ว่ามีแพนด้ายักษ์ประมาณ 1,590 ตัวอาศัยอยู่ตามธรรมชาติ  อย่างไรก็ดี จากการศึกษาในปี พ.ศ. 2549 ผ่านการวิเคราะห์ดีเอ็นเอ สามารถประมาณการได้ว่าอาจจะมีแพนด้ายักษ์เป็นจำนวนถึง 2,000-3,000 ตัวอาศัยอยู่ตามธรรมชาติ ซึ่งแสดงให้เห็นว่าจำนวนแพนด้าตามธรรมชาติเพิ่มจำนวนขึ้น สหภาพนานาชาติเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติและทรัพยากรธรรมชาติเชื่อว่าข้อมูลดังกล่าวยังไม่มีความแน่นอนพอที่จะย้ายชื่อแพนด้ายักษ์ออกจากบัญชีรายชื่อสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์        

        แพนด้ายักษ์มีถิ่นอาศัยอยู่ตามพื้นที่ภูเขา เช่น มณฑลเสฉวน ซานซี กานซูและทิเบต แพนด้ายักษ์เป็นสัญลักษณ์ของกองทุนสัตว์ป่าโลก (World Wildlife Fund:WWF) องค์กรด้านการอนุรักษ์สัตว์ป่า ตั้งแต่ช่วงหลังของศตวรรษที่ 20 แพนด้าได้กลายเป็นสัตว์ประจำชาติของประเทศจีน และรูปภาพของมันได้อยู่บนเหรียญทองของจีน       

       ถึงแม้พวกมันจะจัดอยู่ในวงศ์ของหมี แต่พฤติกรรมการกินของมันแตกต่างจากหมีโดยสิ้นเชิง แพนด้าเป็นสัตว์กินพืชเป็นอาหาร โดย 99%ของอาหารที่มันกินคือไผ่ แต่บางทีอาจพบว่ามันก็กินไข่ ปลา และแมลงบางชนิดในไม้ไผ่ที่มันกิน นี่เป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญ หลายสิบปีที่ผ่านมา การจัดจำแนกสายพันธุ์ที่แน่นอนของแพนด้ายังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แพนด้ายักษ์และแพนด้าแดงซึ่งเป็นญาติสายพันธุ์ห่าง ๆ กัน และยังมีลักษณะพิเศษที่เหมือนทั้งหมีและแรคคูน อย่างไรก็ตาม การทดลองทางพันธุกรรมบ่งบอกว่าแพนด้ายักษ์  เป็นหนึ่งในสายพันธุ์ของหมี (วงศ์ Ursidae) หมีที่สายพันธุ์ใกล้เคียงที่สุดของแพนด้า  คือหมีแว่นของอเมริกาใต้ (ข้อขัดแย้งที่ยังคงเป็นที่สงสัยอยู่คือแพนด้าแดงนั้นอยู่ในวงศ์ใด เป็นที่ถกเถียงว่าอาจจะอยู่ในวงศ์หมี (Ursidae), วงศ์แรคคูน, วงศ์โพรไซโอนิเด (Procyonidae), หรืออยู่ในวงศ์เฉพาะของมันเอง ไอเลอริเด (Ailuridae))          

      แพนด้าเป็นสัตว์สปีชีส์ที่ถูกคุกคาม หรือ อยู่ในอันตรายต่อการสูญพันธ์ ทั้งนี้มาจากการสูญเสียถิ่นที่อยู่จากการบุกรุกของมนุษย์ อัตราการเกิดต่ำทั้งในป่าและในกรงเลี้ยง เชื่อว่ามีแพนด้ายักษ์เพียง 1,600 ตัว อาศัยอยู่รอดในป่า หมีแพนด้ามีอุ้งตีนที่ผิดจากธรรมดา คือมีนิ้วหัวแม่มือ และมีนิ้วอีก 5นิ้ว นิ้วหัวแม่มือที่จริงแล้วมาจากการปรับปรุงรูปแบบของกระดูกข้อต่อ สตีเฟน เจย์ กาวลด์ ได้เขียนบทความเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้ โดยมีชื่อเรื่องว่า The Panda’s Thumb หรือ นิ้วหัวแม่มือของแพนด้า หางของแพนด้ายักษ์นั้นสั้นมาก โดยมีความยาวประมาณ 15 เซนติเมตร

• แพนด้ายักษ์ เป็นที่รู้จักในตะวันตกเป็นครั้งแรก ในปี พ.ศ. 2412 โดยมิชชันนารีชาวฝรั่งเศส อาร์มันด์ เดวิด ผู้ซึ่งได้รับหนังของแพนด้ามาจากนายพรานเมื่อวันที่ 11 มีนาคม พ.ศ. 2412
• ชาวตะวันตกคนแรกที่เป็นที่รู้จักว่าเห็นแพนด้ายักษ์ที่ยังมีชีวิต  คือ นักสัตว์วิทยาเยอรมัน ฮิวโก เวยโกลด์ เขาซื้อลูกของมันมาในปี พ.ศ. 2459  
• เคอร์มิท และ ธีโอดอร์ รูสเวลท์ จูเนียร์ ได้เป็นชาวต่างชาติแรก ที่ยิงแพนด้าในการเดินทางศึกษาที่ประเทศจีน เพื่อนำไปสตัฟฟ์และใช้ในการศึกษาที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติ ฟิลด์ ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1920  
• ในปี พ.ศ. 2479 รุธ ฮาร์คเนส เป็นชาวตะวันตกคนแรก ที่นำเข้าแพนด้ายักษ์ที่มีชีวิตมายังสหรัฐฯ เป็นลูกแพนด้าชื่อซู-ลิน โดยนำมาเลี้ยงที่สวนสัตว์บรูคฟิลด์ในชิคาโก       

      แพนด้ายักษ์ถือเป็นสัญลักษณ์ทางการทูตอย่างหนึ่งของจีน จะเห็นได้ว่าจีนส่งหมีแพนด้าไปยังสวนสัตว์สหรัฐอเมริกา และ ญี่ปุ่น ในช่วงคริสต์ทศวรรษ 1970โดยการให้ยืม ซึ่งเป็นเครื่องหมายการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมระหว่างจีนและชาติตะวันตก การปฏิบัติเป็นธรรมเนียมเช่นนี้ทำให้มีคนเรียกแพนด้าว่า “ทูตสันถวไมตรี”อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2527 ไม่มีการใช้หมีแพนด้าในฐานะทูตสันถวไมตรีอีกต่อไป แต่จีนมีการเสนอที่จะส่งแพนด้ายักษ์ไปยังชาติอื่นโดยให้ยืมเป็นเวลา 10 ปี โดยต้องจ่ายค่าธรรมเนียมพื้นฐานปีละ 1,000,000เหรียญสหรัฐ และมีข้อกำหนดว่าลูกของแพนด้ายักษ์ใด ๆ ที่เกิดระหว่างการยืมนั้น ถือเป็นทรัพย์สินของสาธารณรัฐประชาชนจีน

ฉลามหัวค้อน

             ฉลามหัวค้อนมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า  Sphyrna lewini เป็นฉลามที่มีรูปร่างลักษณะเด่นคือมีส่วนหัวที่ยื่นยาวออกไป เหมือนค้อนตอกตะปู ขนาดโตเต็มที่มี     ความยาวประมาณ 4 เมตร  มีนิสัยไม่ก้าวร้าวแต่อาจทำอันตรายต่อมนุษย์ได้ พบทั้งทางฝั่งอ่าวไทยและทะเลอันดามัน  ปัจจุบันพบได้น้อยมาก

ทาดิเกรด หรือ หมีน้ำ

กาวะหยุดนิ่ง ภาวะอมตะของหมีน้ำ

ใน ภาวะหยุดนิ่ง หมีน้ำจะขดตัวเป็นก้อน หดขา มีขนาดลดลงเหลือ 1 ใน 3 มองดูเหมือนสิ่งไม่มีชีวิต  และลดอัตราการเมตาบอลึซึม (การเผาผลาญอาหาร) มาเหลือแค่ 0.01% ของปกติ  เหมือนกับมันได้ตายไปแล้ว แต่ที่จริงมันยังไม่ตาย  มันทำแบบนี้เพื่อให้ทนกับสภาพแวดล้อมที่อันตรายต่างๆ ได้  ซึ่งเป็นวิธีที่น่าใช้มาก เวลาเจอเจ้านายหรือเมียด่า
ภาวะหยุดนิ่งนี้ มีหลายแบบขึ้นอยู่กับว่ามันเจอการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมแบบไหน เช่น ภาวะหยุดนิ่งเมื่อหนาว เมื่อขาดน้ำ เมื่อขาดออกซิเจน เมื่อเจอสารเคมี เป็นต้น 
 

หมีน้ำสามารถเปลี่ยนรูปร่างลักษณะตามสภาพอากาศและสภาพแวดล้อม

ร้อนแค่ไหนก็ไม่กลัว
เรา จะดูความสามารถในการทนความร้อนของหมีน้ำกันก่อน  ผมจับเจ้าหมีน้ำในภาวะหยุดนิ่งโยนลงหม้อน้ำซุปก๋วยเตี๋ยวที่กำลังอุ่นๆ  ตอนนี้อุณหภูมิอยู่ที่ 70 องศาเซลเซียส ผมเร่งไฟให้แรงขึ้นเป็น 80 องศา  เครื่องตรวจจับสัญญาณชีวิตบอกว่ามันยังไม่ตาย ผมเพิ่มเป็น 100 องศา มันก็ยังไม่ตาย กลิ่นน้ำซุปก็หอมขึ้นเรื่อยๆ  งั้นต้อง 110 องศา  โอ้ว ยังไม่ตายอีก  อึดจริงๆ เลย  งั้นต้องเอาไป  120 องศา นั่นก็ยังไม่ตายอีก  ผมรู้สึกเมามันกับการทรมานหมีน้ำมากๆ อยากรู้นักว่ามันจะทนสักกี่น้ำ...
ล้อ เล่นน่ะครับ  ผมไม่ได้โหดร้ายและโรคจิตแบบนี้หรอก  ของบางอย่างเราไม่ต้องทดลองเองก็ได้  นักวิทยาศาสตร์รุ่นก่อนเค้าศึกษามาแล้ว เราจะไปทำลายชีวิตเพิ่มอีกทำไม  แถมยังเปลืองงบประมาณแผ่นดินในการทำวิจัยด้วย
ผมจึง เปลี่ยนไปค้นคว้าข้อมูลและพบว่า หมีน้ำในภาวะหยุดนิ่งทนความร้อนได้สูงถึง 151 องศาเซลเซียส!  (แต่ได้ไม่กี่นาทีนะครับ) โอ้ ความร้อนสูงขนาดนั้น น้ำยังเดือดพล่านจนระเหยเป็นไอ  อย่างมนุษย์แค่น้ำร้อนลวกนิดเดียวก็เจ็บปวดทรมานจะตายแล้ว  แต่คุณหมีน้ำของเราทนได้สูงกว่านั้น  น่าจับไปเดินลุยไฟตามเทศกาลกินเจมากๆ
 

 

ทนความร้อนได้ถึง 151 องศาเซลเซียส!

หนาวแค่ไหนก็ไม่หวั่น
หมี น้ำเป็นสัตว์ที่เย็นชาที่สุดในโลก  รู้จักศูนย์องศาสัมบูรณ์ไหมครับ ผมเองก็ไม่รู้จักมันจริงๆ หร อก  รู้แต่ว่ามันคืออุณหภูมิต่ำสุดในตำนานที่ -273 องศาเซลเซียส ว่ากันว่าที่อุณหภูมินี้อนุภาคทุกชนิดจะหยุดเคลื่อนไหว  เรียกได้ว่าเป็นสุดยอดแห่งความหนาวชนิดที่ทำให้ขั้วโลกใต้ร้อนเป็นไฟไปเลย   มีการทดลองแสดงว่าหมีน้ำในภาวะหยุดนิ่งนั้นทนอุณหภูมิได้ถึง -272 องศาเซลเซียส! นั่นเกือบถึงศูนย์องศาสมบูรณ์ สุดยอดไปเลย!  แต่ไม่ใช่ว่ามันทนได้นานนัก มันอยู่ได้แค่ไม่กี่นาทีแล้วก็ตาย  แต่ถ้าที่อุณหภูมิประมาณ -200 องศาเซลเซียส เจ้าหมีน้ำจะทนได้เป็นวัน  แบบนี้น่าจับไปทำงานที่ขั้วโลกใต้หรือโรงน้ำแข็งมากๆ
 

 

ทนความเย็นได้ถึง -272 องศาเซลเซียส!

กดดันแค่ไหนก็ไม่ท้อ
คุณสมบัติ อื่นของหมีน้ำคือทนแรงดันได้สูงมาก (คุณสมบัติที่ดีของพนักงานออฟฟิศ)  มันอยู่ได้ในที่ที่มีแรงดันสูงถึง 6,000 atm  ซึ่งแรงดันปกติที่เราอยู่ทุกวันนี้คือแรงดันบรรยากาศ มีค่าเท่ากับ 1 atm เท่านั้นเอง  ยิ่งเราขึ้นที่สูงหรือดำน้ำลงไปในทะเลลึก แรงดันก็จะมากขึ้นจนทำให้เรามีชีวิตลำบากหรืออาจเสียชีวิตได้  ส่วนแรงดัน 6,000 atm ที่หมีน้ำทนได้นี้ ก็สูงกว่าแรงดันของทะเลที่ลึกที่สุดในโลกเกือบ 6 เท่า!
 

 ทนแรงดันได้สูงถึง 6,000 atm !

เจอรังสีก็ไม่สะท้าน
หมี น้ำยังทนรังสีเอ็กซ์ปริมาณมากๆ ได้ด้วย มันทนได้กว่า 570,000 rads  อธิบายง่ายๆ คือมากกว่ามนุษย์ 10-20 เท่า มนุษย์ปกติจะเสียชีวิตที่ 1,000-2,000 rads เท่านั้น  กรณีนี้น่าให้มันไปทำงานถ่ายเอกสารหรือนักรังสีเทคนิค เพราะมันจะได้ไม่ต้องกลัวเป็นหมันหรือมะเร็ง  นอกจากนี้หมีน้ำยังทนแสงยูวี และสารเคมีอื่นๆ อีกด้วย
 

 

ทนรังสีเอ็กซ์ได้ถึง 570,000 rads !

หรือมันมาจากนอกโลก
ยัง ไม่พอ ในภาวะหยุดนิ่งหมีน้ำยังอยู่มีชีวิตอยู่ในสุญญากาศได้อีกด้วย  นั่นหมายความว่ามันอยู่ในอวกาศได้!  โอ้ พระเจ้า นี่มันปาฏิหาริย์ชัดๆ  นักวิทยาศาสตร์คาดว่าด้วยคุณสมบัตินี้หมีน้ำจึงสามารถอยู่นอกโลกได้ แต่ก็ยังไม่เคยมีใครปล่อยหมีน้ำออกไปจริงๆ
ดังนั้นเมื่อรวมคุณสมบัติ ต่างๆ เข้าด้วยกัน บางคนจึงเชื่อว่าหมีน้ำเป็นสิ่งมีชีวิตต่างดาวที่เดินทางมาจากนอกโลกกับอุกก บาต  อืม ไม่แน่เหมือนกันนะครับ หน้าตาของมันก็พอจะเป็นเอเลี่ยนได้อยู่หรอก
 

 

วาฬสีน้ำเงิน

       

วาฬสีน้ำเงิน  (Balaenoptera musculus) เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีชิวิตอยู่บนโลก เมื่อแรกเกิด วาฬสีน้ำเงินมีลำตัวยาวเฉลี่ย 7.5 เมตร และหนักร่วม 3 ตัน  ลูกวาฬซึ่งกินเฉพาะนมแม่ที่มีไขมันสูงถึงร้อยละ 40 มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นชั่วโมงละ 4 กิโลกรัม เมื่อโตเต็มวัยวาฬสีน้ำเงินอาจมีลำตัวยาวกว่ารถบัสถึงสองเท่าและหนักเกือบ 200 ตันได้สบายๆ

ความที่วาฬสีน้ำเงินว่ายน้ำได้อย่างรวดเร็ว ประกอบกับแหล่งอาศัยของมันอยู่ในที่ห่างไกลที่ซึ่งมหาสมุทรทั้งสามแห่งของโลก อันได้แก่ แปซิฟิก แอตแลนติก และอินเดีย มาบรรจบกันในน่านน้ำเย็นเยียบแถบแอนตาร์กติกา ทำให้ประชากรวาฬสีน้ำเงินส่วนใหญ่อยู่รอดปลอดภัยกระทั่งถึงช่วงต้นศตวรรษที่ยี่สิบ จนเมื่อมีการประดิษฐ์คิดค้นฉมวกระเบิดพร้อมเรือล่าวาฬพลังไอน้ำความเร็วสูง แหล่งที่มั่นสำคัญของวาฬสีน้ำเงินจึงถูกตีแตก ในช่วง 60 ปีแรกของศตวรรษที่ยี่สิบ คาดว่ามีวาฬสีน้ำเงินราว 360,000 ตัวถูกฆ่าตาย  ประชากรวาฬรอบเกาะเซาท์จอร์เจียในมหาสมุทรแอตแลนติกตอนใต้ถูกล้างบาง รวมทั้งพวกที่เคยหากินอยู่นอกชายฝั่งญี่ปุ่นด้วย ประชากรวาฬสีน้ำเงินบางกลุ่มลดจำนวนลงถึงร้อยละ 99 และในที่สุดสิ่งมีชีวิตขนาดใหญ่ที่สุดของโลกชนิดนี้ก็ตกอยู่ในภาวะสูญพันธุ์

ด้วยเหตุนี้เอง นักเขียน เคนเน็ท บราวเออร์ และช่างภาพ ฟลิป นิกคลิน จึงออกเดินทางร่วมกับบรูซ เมต ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทางทะเลแห่งมหาวิทยาลัยออริกอนสเตต และนักติดแถบข้อมูลสัญญาณดาวเทียมวาฬ ผู้เปี่ยมความคิดสร้างสรรค์และมีผลงานมากที่สุดในโลก ร่วมด้วยจอห์น คาลัมโบคิดิส นักระบุวาฬจากภาพถ่ายที่หาตัวจับยากที่สุดในแถบเวสต์โคสต์หรือชายฝั่งตะวันตกของสหรัฐฯ ทั้งหมดเริ่มมุ่งหน้าออกสู่ทะเลเพื่อไปยังที่หมายนอกชายฝั่งคอสตาริกา ซึ่งเป็นบริเวณที่วาฬสีน้ำเงินจะอพยพมาอาศัยอยู่ในช่วงฤดูหนาวหรือที่เรียกกันว่า คอสตาริกาโดม (Costa Rica Dome)

คอสตาริกาโดมคือบริเวณที่น้ำเย็นอันอุดมไปด้วยแร่ธาตุลอยตัวขึ้นสู่เบื้องบนเนื่องจากการบรรจบกันของกระแสลมและกระแสน้ำทางตะวันตกของอเมริกากลาง แม้ตำแหน่งดังกล่าวจะไม่แน่นอนและค่อนข้างวกวน แต่โดมที่ว่านี้มักอยู่ห่างจากชายฝั่งออกไปราว 500 ถึง 800 กิโลเมตร การลอยตัวขึ้นของน้ำเย็นที่ว่านี้จะดันให้เทอร์โมไคลน์ (thermocline) หรือ    ชั้นแบ่งระหว่างน้ำเย็นที่อยู่ลึกลงไปกับน้ำอุ่นที่อยู่บริเวณผิวน้ำ ลอยตัวขึ้นถึง 10 เมตรจากผิวน้ำ น้ำเย็นที่มีออกซิเจนต่ำ ลอยตัวขึ้นจากเบื้องล่างพร้อมกับนำไนเตรต ฟอสเฟต ซิลิเกต และสารอาหารอื่นๆขึ้นมาด้วย อาหารทิพย์เหล่านี้ทำให้เกิดโอเอซิสหรือห่วงโซ่อาหารกลางทะเลขึ้น ส่งผลให้สถานที่แห่งนี้กลายเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของวาฬสีน้ำเงิน

ด้วยขนาดตัวที่ใหญ่โตมโหฬารและความต้องการพลังงานมหาศาลอาจบังคับให้วาฬสีน้ำเงินต้องเสาะหาแหล่งพักพิงช่วงฤดูหนาวที่มีอาหารค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ ไม่ใช่เพียงแค่พอประทังความหิว โอเอซิสของคอสตาริกาโดมจึงตอบสนองความต้องการของพวกมันได้ นอกจากนี้ ความอุดมสมบูรณ์ของกระแสน้ำในแถบนี้ยังเอื้อให้วาฬแม่ลูกอ่อนผลิตน้ำนมจากฝูงคริลล์ (krill) ที่สวาปามเข้าไป ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับลูกวาฬวัยกำลังกินกำลังโตที่มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นถึงวันละ 90กิโลกรัมด้วย

วาฬสีน้ำเงินได้รับการปกป้องในระดับนานาชาติมาตั้งแต่ช่วงกลางทศวรรษ 1960 แต่จะด้วยเหตุผลใดก็ตามซึ่งยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด ประชากรของวาฬชนิดนี้กลับแทบไม่เพิ่มขึ้นเลย ถ้าเราอยากเห็นสิ่งมีชีวิตที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ในโลกกลับมายืนยงอีกครั้ง เมตและคาลัมโบคีดิสเชื่อว่าจำเป็นต้องมีการศึกษาด้านประชากรศาสตร์และติดตามการเคลื่อนไหวของพวกมันอย่างใกล้ชิด ดังนั้น ภารกิจที่พวกเขาต้องทำก็คือ การติดแถบข้อมูลสัญญาณดาวเทียมวาฬเพื่อจะได้ติดตามได้ว่า พวกมันเดินทางไปไหนบ้างและใช้ชีวิตอย่างไร

ภารกิจเริ่มต้นขึ้นที่คอสตาริกาโดม นักวิจัยจะเริ่มขนเครื่องไม้เครื่องมือสารพัดลงไปในน้ำ เช่น เซ็นเซอร์ซีทีดี (CTD sensor) เครื่องหยั่งน้ำแบบเสียงสะท้อน (echo sounder) และไฮโดรโฟน(hydrophone) หรือไมโครโฟนใต้น้ำความไวสูง โดยเซ็นเซอร์ซีทีดีจะบันทึกความสามารถในการนำไฟฟ้า (ใช้ตวจวัดความเค็ม) อุณหภูมิ และความลึก ขณะที่เครื่องหยั่งน้ำแบบเสียงสะท้อนจะค้นหาแหล่งที่คริลล์ซึ่งเป็นอาหารหลักของวาฬสีน้ำเงินรวมตัวอยู่หนาแน่น ส่วนไฮโดรโฟนจะใช้ตรวจหาเสียงร้องของวาฬสีน้ำเงิน

เมื่อเซ็นเซอร์ซีทีดีตรวจพบเทอร์โมไคลน์ลึกลงไปใต้ผิวน้ำเพียง 20 เมตร ทีมงานก็จะปล่อยเรือติดแถบข้อมูลออกไป โดยเมตจะทำหน้าที่ติดแถบข้อมูลให้วาฬ ส่วนบราวเออร์รับหน้าที่เป็นผู้เก็บเนื้อเยื่อ เริ่มจากการเตรียมหน้าไม้ แล้วหยิบลูกดอกเก็บเนื้อเยื่อจากถังแช่ออกมา จากนั้นก็บรรจุลูกดอก ลูกดอกแบบนี้เมื่อยิงใส่วาฬแล้วจะตัดผ่านชั้นผิวหนังและไขมันลึกเข้าไปประมาณ 8 เซนติเมตร หรือจนสุดปลายจุกยางสีเหลืองที่ติดไว้ตรงปลายลูกดอกอีกด้านเพื่อกันไม่ให้เจาะเข้าไปลึกเกินไป และช่วยให้ลูกดอกหลุดออกจากตัววาฬได้ง่ายด้วย

เมื่อพูดถึงวาฬ สิ่งแรกที่เราเห็นก่อนเป็นอันดับแรกเกือบทุกครั้งคือ พวยน้ำที่มันพ่นออกมา ส่วนที่สองของวาฬที่เราเห็นคือ ส่วนหลัง และสิ่งสุดท้ายของวาฬที่เราเห็นคือ รอยหาง (flukeprint) เมื่อวาฬหรือโลมาว่ายในน้ำตื้น กระแสน้ำที่เกิดจากการตีหางจะทำให้เกิดรอยวงน้ำกลมๆขึ้นที่ผิวน้ำ ซึ่งเรียกว่า “รอยเท้าหรือรอยหาง” รอยหางของวาฬสีน้ำเงินมีขนาดใหญ่และคงอยู่ได้นานอย่างน่าแปลกใจ

หลังจากล่องเรือมานานสามสัปดาห์ ทีมงานทั้งหมดก็ได้สรุปผลงานที่ผ่านมา นับว่าประสบความสำเร็จมาก การเดินทางครั้งนี้เป็นบทพิสูจน์ว่า วาฬสีน้ำเงินจำนวนมากเดินทางมายังคอสตาริกาโดม ทั้งเพื่อมาผสมพันธุ์และเป็นแหล่งหากินในช่วงฤดูหนาว นับว่าข่าวที่ได้จากคอสตาริกาโดมนั้นเป็นข่าวดี เพราะนั่นหมายความว่าวาฬสีน้ำเงินที่ครั้งหนึ่งเคยลดจำนวนลงจนเกือบสูญพันธุ์ ได้พลิกฟื้นจำนวนขึ้นแล้ว

กระนั้น เราก็ควรตระหนักว่า แม้ยักษ์ใหญ่แห่งห้วงสมุทรชนิดนี้จะมีความแข็งแกร่งอย่างเหลือเชื่อ แต่พวกมันก็ยังต้องการความช่วยเหลือจากมนุษย์อย่างต่อเนื่องเพื่อที่จะอยู่รอดต่อไป

โลมา

                                  โลมาสีชมพูหรือโลมาเผือก  

        เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมมีสติปัญญาสูงน้อยคนนักที่จะรู้ว่าดินแดนปลายขวานทองอันอุดมสมบูรณ์ ยังมีของขวัญจากธรรมชาติที่สวรรค์มอบให้ถูกซ่อนเร้นและถูกปิดบังด้วยชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านที่เห็น “ปลาโลมาสีชมพู” กันชินตาจนไม่คิดว่าสิ่งที่เห็นอยู่ทุกวี่วัน  จนกลายเป็นเรื่องธรรมดาสามัญ จะสามารถเป็นจุดขายและดึงดูดนักท่องเที่ยวให้หลั่งไหลเข้ามาและสร้างเม็ดเงินให้กับชาวประมงทดแทนการออกหาปลา ในวิกฤติน้ำมันแพงเช่นนี้

                 ปลาโลมาสีชมพู อาศัยเป็นจ้าวถิ่นอยู่บริเวณ “อ่าวเสด็จ” หรือที่ชาวบ้านแถบนั้นเรียกแบบติดสำเนียงทองแดงจนเพี้ยนไปเป็น “อ่าวเตล็ด” ตั้งอยู่บริเวณเหนือสุดของอ่าวขนอม ในเขตอ.ขนอม  ดินแดนนครศรีธรรมราช  มานานนับหลายสิบปี  ชาวบ้านกับชาวประมงในละแวกนั้นเห็นฝูงเจ้าปลาโลมาสีชมพูมาแหวกว่ายวนเวียนอวดโฉมหน้าและดวงตาทะเล้นสุกใส บนผิวน้ำยามที่ต้องโผล่พ้นขึ้นมาหายใจทุกเมื่อเชื่อวัน อยู่ตลอดทั้งปี เป็นภาพที่ชินตายิ่งนัก สำหรับคนที่ได้เห็นทุกวัน  แต่สำหรับนักท่องเที่ยวผู้เสาะแสวงหาธรรมชาติอย่างถึงที่สุดแล้ว ล้วนตื่นเต้นแปลกตากับฝูงเจ้าโลมาสีชมพู ซึ่งปกติแล้วปลาโลมาจะมีลักษณะสีเทาเผือก แต่ปลาโลมาสีชมพูที่ว่าจะมีอายุประมาณ 40-50 ปี สีเทาที่ผิวของมันจะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีชมพูทั่วทั้งตัวในที่สุด

     ไม่แปลกใจหากเราจะพบว่าฝูงปลาโลมาเหล่านี้ ออกมาอวดโฉมหน้าให้ได้เห็นอย่างไม่เคอะเขิน ราวกับว่านี่คือกิจวัตรประจำวันที่ต้องออกมาทักทายอาคันตุกะ ที่ต้องการมายลโฉมให้เห็นเป็นบุญตา ก็อาจเป็นเพราะนักท่องเที่ยวเองด้วยที่รักษามารยาทของความเป็นนักท่องเที่ยวธรรมชาติอย่างแท้จริง ที่ขอเพียงแค่ได้พบเห็น และพยายามถนอมรักษาสิ่งมหัศจรรย์ที่อยู่เบื้องหน้าไว้ให้ได้นานที่สุด  เพราะความสุขที่ได้รับผ่านสายตาและเลนส์กล้องนั้นก็เป็นความสุขเกินบรรยายแล้ว

            ตามคำบอกเล่าของ “ชวนชื่น อรรถพร” ผู้ดูแลธุรกิจท่องเที่ยวแห่งหนึ่งในเมืองขนอม และเพิ่งมาจับธุรกิจท่องเที่ยวตัวนี้ได้เพียง 10 ปี บอกว่า “ไม่รู้ว่าปลาโลมาเหล่านี้มาอาศัยอยู่ตรงนี้ตั้งแต่เมื่อไหร่ แต่เท่าที่พี่เข้ามาจับธุรกิจท่องเที่ยวตรงนี้เมื่อ 10 ปี ก่อน ก็เห็นแล้ว แปลกที่พี่ก็ไม่เคยรู้มาก่อนว่า ที่ตรงนี้มีฝูงโลมาอยู่ด้วย น่าเสียดายที่คนไม่ค่อยรู้เท่าไหร่   จะมีก็เฉพาะคนท้องที่เท่านั้นจริง ๆ ถึงจะทราบ แต่เขาก็เฉย ๆ ไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่องแปลกใหม่อะไร อยากเรียกมันว่าเป็นสิ่งที่สวรรค์ซ่อนเร้นจริง ๆ ”

     อย่างไรก็ตาม เจ้าโลมาสีชมพูคงไม่ต้องถูกสวรรค์บดบังอีกต่อไป เพราะในอีกปีข้างหน้า ฝูงโลมาสีชมพู ก็จะถูกบันทึกเป็นบทหนึ่งในโครงการ “อันซีน ไทยแลนด์” อย่างเป็นทางการแล้ว

แม้เมืองขนอมในวันนี้ยังไม่บูมเรื่องท่องเที่ยวเท่าที่ควร  เป็นเพราะคนอาจคิดว่าที่นี่เป็นเมืองอุตสาหกรรมเสียส่วนมาก ในขณะที่แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในเมืองขนอมนั้นมีมากมาย และยังคงสภาพตามธรรมชาติไว้ได้อย่างดีด้วย  

             ทั้งชายหาดต่าง ๆ ที่เหมาะสำหรับการพักผ่อนหย่อนใจอย่างแท้จริง ด้วยความสงบเงียบเรียบง่ายประกอบกับธรรมชาติยังไม่ถูกทำลายไปมากนัก  ทั้งที่เมื่อก่อน ณ บริเวณอ่าวท้องเนียน ช่วงเดือนก.ค.ของทุกปีนั้น เคยจัดการแข่งขันกอล์ฟทะเลมาแล้วถึง 3 ปีซ้อน เนื่องจากมีพื้นที่ชายหาดนับพันไร่ และเป็นการโปรโมทด้านการท่องเที่ยวไปในตัว แต่ก็ต้องมีอันพับโครงการไปด้วยเหตุผลกลไกของ และได้เป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่สวยงามมาก

จิงโจ้

                                                                   มาดูที่มาของจิงโจ้กันเถอะ

จิงโจ้ หรือ Kangaroo มิได้มีเพียงพันธุ์เดียว หากมีถึง 150 พันธุ์ มีตั้งแต่สูง 6 ฟุต จนถึงตัวเล็กเท่ากระต่าย ทั้งหมดมีลักษณะเฉพาะของมันก็คือเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมที่มีแผ่นหนังคล้ายกระเป๋าอยู่ข้างหน้า (นักสัตววิทยาเรียกว่า Marsupials) มีขาหลังที่ยาวและแข็งแรง พร้อมกับมีหางที่เป็นกล้ามเนื้อแข็งแรง

"กระเป๋า" ใบนี้เป็นที่อยู่อาศัยของลูกตั้งแต่ยังเป็นตัวอ่อนเมื่อคลอดออกมาใหม่ๆ จนถึงเกือบวิ่งได้เป็นปกติ เต้านมสำหรับลูกดูดก็อยู่ในบริเวณ "กระเป๋า" จิงโจ้จึงเป็นสัตว์ที่เรียกได้ว่าประหลาดกว่าสัตว์ทั้งปวง และมีอยู่แห่งเดียวในโลกเสียด้วยคือ ทวีปออสเตรเลีย (Australis เป็นภาษาละตินแปลว่า ใต้)

ที่มาของคำว่า Kangaroo นั้นน่าทึ่งและน่าขำในเวลาเดียวกันด้วย เรื่องเล่าที่สืบทอดกันมาก็คือมันถูกเอ่ยในรายงานที่เป็นเรื่องเป็นราวครั้งแรกโดยกัปตัน James Cook ผู้บุกเบิกทวีปนี้ และพบมันเป็นครั้งแรกในตอนเหนือของรัฐ Queensland ในปัจจุบัน รายงานนี้ตีพิมพ์ใน ค.ศ.1773 (9 ปี ก่อนหน้ากรุงเทพฯ เป็นราชธานี)

ขณะที่กัปตัน Cook จอดซ่อมเรือใน Endeavour River ในรัฐ Queensland ใน ค.ศ.1770 ได้ถามคนพื้นเมือง (ชื่อที่เรียกกันก็คือ Aborigines) ว่าสัตว์ประหลาดที่กระโดดตุ๊บๆ นั้นมีชื่ออะไร ก็ได้คำตอบว่า Kangaroo ดังนั้น จึงถูกจดบันทึกว่าเป็นชื่อดั้งเดิมของมัน

สิ่งที่กัปตัน Cook ไม่รู้ก็คือ Kangaroo เป็นภาษาพื้นเมืองแปลว่า "ฉันไม่เข้าใจคุณ" (I don"t understand you) เรื่องนี้ก็ไม่ต่างจากชื่อในแผนที่ไทยเก่าๆ ที่คนต่างประเทศเขียนชื่อแม่น้ำหลายสายว่า Menam River (เคยเห็นที่เขียนว่า Menam Chao Phaya River ด้วย) เรื่องนี้ก็คล้ายกับชื่อเมือง Yucatan ซึ่งมาจากคำตอบของคนพื้นเมืองว่า Tectatan ซึ่งแปลว่า "I don"t know"